Wdrożone zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie to obecnie standard w wielu korporacjach i jednostkach administracji publicznej. Jest to proces planowania, organizowania, prowadzenia i kontrolowania działań związanych z ochroną środowiska w kontekście prowadzonej działalności gospodarczej. System usprawnia każdy obszar firmy dotykający bezpośrednio zasobów naturalnych i ekologii. Celem artykułu jest przedstawienie definicji i przykładów zarządzania środowiskowego.
Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie – definicja
Zarządzanie środowiskowe to celowe działanie, które ma na celu utrzymanie i poprawę stanu środowiska oraz minimalizację zubożenia zasobów naturalnych, na które oddziałuje działalność przedsiębiorstwa. Obejmuje strukturę organizacyjną, planowanie, rozłożenie odpowiedzialności, motywowanie i kontrolę działań w firmie. Bierze pod uwagę środki finansowe i niematerialne konieczne do rozwiązywania problemów ekologicznych. Wdrożony system zarządzania środowiskowego to zestaw specjalistycznych narzędzi umożliwiających opracowanie polityki środowiskowej i jej konsekwentne stosowanie.
Nadrzędnym celem zarządzania jest minimalizacja oddziaływania przedsiębiorstwa na zasoby naturalne, redukcja znaczących aspektów środowiskowych, spełnienie oczekiwań klientów, a także poprawa wizerunku organizacji i jej wyników finansowych. Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie polega na tym, aby w sposób zrównoważony i odpowiedzialny prowadzić działalność gospodarczą, jednocześnie minimalizując negatywny wpływ na środowisko naturalne i przyczyniając się do jego ochrony.
Zarządzanie środowiskiem w przedsiębiorstwie – rozwój
Zarządzanie ochroną środowiska wdrożono na skutek postępujących negatywnych zmian klimatycznych i degradacji zasobów naturalnych przez rozwijający się przemysł. W latach 70. XX wieku zaczęła wzrastać świadomość przedsiębiorców i konsumentów, a w 1985 roku powstało pierwsze Niemieckie Stowarzyszenie Na Rzecz Zarządzania Środowiskowego. Następnie w 1992 roku wdrożono Kartę Biznesu zawierającą 25 zasad odpowiedzialnego biznesu, na kanwie której napisano brytyjską normę środowiskową BS 7750. Dokument spotkał się ze sporym zainteresowaniem na całym świecie, dlatego niedługo potem została opracowana seria norm 14000. Obecnie najczęściej wykorzystywane światowe normy i standardy zarządzania środowiskowego to ISO 14001:2015 i EMAS.
Przykłady zarządzania ochroną środowiska w przedsiębiorstwie
Zakres systemu zarządzania środowiskowego może być różnorodny w zależności od tego, czym zajmuje się dana firma. Planując, a następnie wdrażając przebieg procesów, warto mieć to na uwadze. Obowiązujące w całej Europie dokumenty, takie jak norma środowiskowa ISO 14001 dają taką możliwość. Obligatoryjnie każde przedsiębiorstwo musi spełniać wymagania prawne dotyczące ochrony środowiska, które funkcjonują w Polsce i na terenie Unii Europejskiej.
Prawidłowo wdrożony system zarządzania środowiskiem opiera się na polityce środowiskowej i ustaleniu odpowiedzialności w firmie. Obejmuje ona najwyższe kierownictwo. Ponadto co najmniej raz do roku musi być przeprowadzona ocena zgodności wdrożonego systemu w przedsiębiorstwie. W tym czasie odbywa się porównanie działań rzeczywistych do działań zaplanowanych. Na końcu zostaje oceniona prawidłowość funkcjonowania wdrożonego zarządzania.
Kolejnym przykładem odpowiednio wdrożonego zarządzania środowiskiem jest angażowanie pracowników w zagadnienia związane z tematyką ekologii. Korporacje nierzadko organizują różnego rodzaju szkolenia zewnętrzne, które zwiększają świadomość środowiskową wśród zatrudnionych. Co więcej, niezwykle ważne są wdrożone procedury, które muszą być odpowiednio udokumentowane. Dokumenty mogą dotyczyć przeprowadzania szkoleń, komunikacji wewnątrz organizacji czy prowadzenia działań korygujących i zapobiegawczych. Instrukcje operacyjne powinny określać sposób postępowania w przypadku procesów i awarii oddziałujących na środowisko. Warto pamiętać, że zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie opiera się na ujednoliceniu wszelkich działań, które mogą prowadzić do zubożenia zasobów naturalnych.